2017’nin ilk yarısında gündeme oturan 20 düzenleme!

 

Hükümet, inşaat sektörünü destekleme politikası kapsamında 2016’da özellikle ağırlığı son çeyrekte olmak üzere kentsel dönüşümü hızlandıracak yönetmelik değişiminden metrekare ile gayrimenkul satışına olanak veren yasaya ve vergiye kadar mevzuatta 13 önemli düzenlemeyi almıştı. Bu gelişmelerden aldığı güçle bu yıla daha pozitif beklentilerle başlayan gayrimenkul sektöründe bu yılın sadece ilk yarısında hükümet önemli 20 düzenlemeye gündeminde yer verdi.

 

Trofi olarak özetlediğimiz ve sektör gündemini etkileyen bu 20 düzenlemenin yanı sıra önce Ocak’ta, ardından Temmuz’da yürürlüğe girmesi beklenen, yatay mimari ve metrekare verimliliğini esas alan Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği de özellikle stüdyo daireleri yasaklaması ile yılın ilk yarısında oldukça konuşulan bir yönetmelik oldu. Haziran sonunda Başbakanlığa gönderilen yönetmelik, 3 Temmuz’da Resmi Gazete’de yayımlandı. Yönetmeliğin sektörün kendini hazırlayabilmesi için 1 Ekim 2017’de yürürlüğe girmesine karar verilirken, yönetmeliğin sektörü sınırlayıcı etkilerini eleştiren sektör temsilcileri ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın önümüzdeki süreçte yeniden biraraya gelmesi ve bazı sorunların çözüme kavuşturulması bekleniyor.

 

İşte yılın ilk yarısında gündeme gelen 20 düzenleme

 

 

1. Enerji Kimlik Belgesi zorunluluğu getirildi

 

Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliği, yılın ilk dikkat çeken gündemlerinden biri oldu. 2011 öncesi yapılmış binaların 2 Mayıs 2017 tarihine kadar, 2011 sonrası yapılan yeni binaların ise iskan alma aşamasında Enerji Kimlik Belgesi sahibi olması zorunlu kılındı.

 

2. 81 ilin şehircilik anayasası için harekete geçildi

 

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 3 aylık Şehircilik Şurası’nı başlattı. Kentsel dönüşüm odağında ilerleyen Şura’da 81 il ile ilgili şehircilik politikaları ortaya konuldu.

 

3. Alıcı sözleşmeden dönerse tazminat yükümlülüğü doğacak

 

Ocak’ta alınan bir kararla, ön ödemeli konut satışında sözleşme tarihinden itibaren 24 aya kadar tüketicilerin herhangi bir gerekçe göstermeden sözleşmeden dönülmesi durumunda, satıcının da tazminat hakkı doğacağı, böylece tek taraflı fesihin sona ereceği açıklandı.

 

4. Yabancıya Türk vatandaşlığı verilmesi karara bağlandı

 

En az 1 milyon dolar tutarında taşınmazı üç yıl satılmaması şerhiyle satın alan yabancılara Türk vatandaşlığı verilmesi karara bağlandı. Sektör bu tutarın çok yüksek olduğunu, 350 bin dolardan satılan taşınmazlar da bu kapsama alınırsa yasanın o zaman faydalı olabileceğini savunuyor.

 

5. Evini kendi yenileyeceklere ‘Dönüşüm kredisi’

 

Konutunu veya iş yerini kendi imkanları ile yenilemek isteyenlere ‘Dönüşüm kredisi’ imkanı getirildi. Yüzde 25’i peşin, geri kalanı ise inşaatın ilerleme oranı dikkate alınarak 3 eşit taksitte hak sahibinin hesabına aktarılacak olan ‘dönüşüm kredisi’, sektörde kentsel dönüşüm sürecini hızlandıracak bir gelişme olarak karşılandı.

 

6. İnşaat malzemesindeki KDV % 1’e indi

 

150 metrekareden küçük, yeni konutlarda kullanılan kombi, evye gibi ürünlerin KDV’si % 18’den % 1’e indi. Ürünlerin % 1.5’lik ek maliyetinin kalkması konut fiyatına hemen yansımıyor, çünkü firmalar KDV farkını proje ancak bittiğinde alıyor.

 

7. Kentsel dönüşümde 15 kat sınırı getirildi

 

Kentsel dönüşüm kapsamında yapılacak yeni binalara 15 kat sınırı getirildi. Yükseklik sınırında uygulama pilot ilçesi Kadıköy olarak seçilirken kentsel dönüşümdeki diğer ilçeler için de çalışmalar başladı.

 

8. Damga ve tapu harcında derecelendirme kararı

 

İnşaat firmalarınca ödenen damga vergisinin farklı sözleşmelere göre, tapu harcı oranının ise gayrimenkulün türü, büyüklüğü, yeri ve vergi değerine göre farklılaştırılması kararı alındı.

 

9. Yabancıya satış KDV istisnası ile desteklendi

 

İnşaat şirketleri yabancı bir gerçek kişiye veya bir şirkete bir işyeri veya konut sattığında, bu gayrimenkullerin KDV’sinin istisna edilmesi gündeme getirildi. Dolayısıyla yabancı, Türkiye’de konut veya iş yeri satın almak istediğinde KDV ödemeyecek.

 

10. Gurbetçi de KDV istisnası altına girdi

 

Kanun Teklifi’ndeki önerge ile yabancılara, Türkiye’de aldıkları ilk konut ve iş yeri için tanınan KDV istisnası, çalışma veya oturma izni alarak 6 aydan daha fazla yurtdışında yaşayan Türk vatandaşlarına da tanındı. KDV istisnasının şartı ise konutun 1 yıl satılmaması.

 

11. KDV indirimi Eylül sonuna kadar uzatıldı

 

150 metrekarenin üzerindeki konutlar için % 18 olan KDV oranının % 8’e indirilmesi, yeni bir kararla Eylül sonuna kadar uzatıldı. Yüksek arsa değerine sahip bölgelerde alıcının maliyetini azaltan bir diğer karar da damga vergisinin kaldırılması oldu.

 

12. Tapu harcı binde 20’den binde 15’e indirildi

 

Tapu işlemleri üzerinden binde 20 oranında alınan tapu harcı, konut ve işyerleri için 30 Eylül’e kadar binde 15’e indirildi. Örneğin 300 bin liralık konut için ödenecek harç tutarı alıcı ve satıcı için ayrı ayrı 6 bin TL’den toplam 12 bin TL alınırken; yeni düzenleme ile alıcı 4.500 TL, satıcı 4.500 TL olmak üzere toplamda 9 bin TL olarak alınacak.

 

13. Yabancıya KDV indiriminde ‘döviz şartı’ karara bağlandı

 

Yabancılara konut satışında KDV indirimi 1 Nisan Cumartesi itibariyle hayata geçti. Türkiye’ye yerleşmeyen yabancı uyruklu kişiler ile iş merkezi Türkiye’de olmayan iş yeri sahipleri artık gayrimenkul alırken KDV ödemeyecek. Bunun karşılığında KDV’siz alınan konut ve iş yerlerinin en az 1 yıl süreyle satılmaması ve satış bedelinin en az yarısının satış işleminden önce döviz olarak ülkeye getirilmesi şartı getirildi.

 

14. Avcılar’a dönüşümde 6 kat bina yapılması hakkı tanındı

 

Deprem sonrası inşaatlara 4 kat sınırı getirilen Avcılar’da yeni imar planlarına göre artık 6 kat yapılabilme hakkı getirildi. Böylece 5-6 katlı binaların ev sahipleri, kentsel dönüşümden faydalanmak istediğinde hak mahrumiyetine uğramadan dönüşümden faydalanabilecek.

 

15. TOKİ’de ‘Online Taksit Sorgulama Sistemi’ devrede

 

TOKİ’den aldıkları konut ya da işyerinin taksitleri devam eden vatandaşlar, ödemelerini ‘Online Taksit Sorgulama Sistemi’ ile artık e-Devlet üzerinden takip edebilecek. Sistem için Türksat ile protokol yapıldı.

 

16. Günlük kiralık konutları işletenlere vergi bildirimi zorunluluğu geldi

 

Günlük kiralık konutları işletenlere kira belgelendirme ve vergi bildirim zorunluluğu getirildi. Böylece aylık kiranın üzerinde gelir elde edilen ve kontrolsüz artan bu daireler, kira ve vergi bildirimiyle aylık kiralanan dairelerle eşit şartlara kavuştu.

 

17. Günlük kiraların artık bankadan ödenmesi şart

 

Maliye Bakanlığı’nın ilgili mevzuat düzenlemesiyle, konutlarını günübirlik kiraya verenlerin kira bedeli ne olursa olsun, 1 Temmuz’dan itibaren tahsilatlarını banka ve benzeri aracı kurumlar vasıtasıyla yapması zorunlu oldu. Söz konusu kurala uymayan kişi veya firmaya mükellefiyet durumuna göre 350 lira ile bin 400 liradan az olmamak kaydıyla işlem bedelinin yüzde 5’i kadar özel usulsüzlük cezası kesilecek.

 

18. Komisyon geliri olan internet siteleri takibe alınacak 

 

İnternet siteleri aracılığıyla gerçekleştirilen konut ticareti sıkı takibe alınacak. Bu kapsamda satışta sitenin komisyon geliri varsa bildirilecek, ilan fiyatlarıyla tapudaki fiyatlar da karşılaştırılacak, farkın izahı istenecek.

 

19. ‘Dar gelirlilere kiralık konut’ projesi hükümetin gündemine girdi

 

Dar gelirliye kiralık konut ihtiyacı ile ilgili proje çalışmaları Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından başlatılarak hükümetin gündemine girdi. Hamlenin bu yıl devreye girmesinin yanı sıra arsa maliyetlerinin düşürülmesi konusunda kamu kurumları ile işbirliği yapılması da gündemde.

 

20. Tapuda ‘e-arşiv’ ve ‘e-proje’ dönemi başlıyor

 

Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü geçmiş kayıtlara bakılması işlemini ‘tek tıka’ indiren ‘e-arşiv’ dönemine geçti. Arşiv yığınlarını ortadan kaldıran bu gelişmenin yanında e-proje uygulamasıyla da mimari projelerin elektronik ortamda gönderilmesi mümkün olacak.